۱۵ روش برای کنترل کودکان بیش فعال
اگر بیش فعالی تا سن خاصی ادامه یافته و درمان نشود، حتما کودک را در بزرگسالی به سمت رفتارهای پرخطر سوق می‌دهد.
می‌دانیم که بیش فعالی در کودکان چه بیماری‌‌ای است و کودکان بیش‌فعال چه علائمی را از خود نشان می‌دهند؛ بی‌قراری، کم توجهی، بی‌دقتی و خیلی از علائم مشابه که البته اگر تا سن خاصی ادامه یافته و درمان نشوند، حتما کودک را در بزرگسالی به سمت رفتارهای پرخطر سوق می‌دهند.
البته شاید خیلی از والدینی که چنین فرزندانی دارند، هنوز نمی‌دانند که در برابر بیش‌فعالی کودک خود چه عکس‌العملی را باید نشان دهند. راهکارهای زیر ممکن است در این مورد به شما کمک کنند:
1- فرزند شما همان کاری را انجام می‌دهد که شما انجام می‌دهید فرزندان شما برای این‌که چگونه در دنیای بیرون رفتار کنند، از رفتار شما الگو می‌گیرند. شما باید از رفتار خودتان برای راهنمایی فرزندتان کمک بگیرید.
اگر می‌خواهید فرزندتان کلمه «لطفا» را به کار برد، خودتان نباید استفاده از این کلمه را فراموش کنید. اگر می‌خواهید فرزندتان با صدای بلند صحبت نکند، باید صدای خود را همیشه در حد معقول نگه دارید. فراموش نکنید آنچه که در عمل ثابت می‌کنید، بسیار مهم‌تر از آن است که حرفش را می‌زنید.
2- احساستان را به فرزندتان نشان دهید صادقانه به فرزندتان نشان دهید که رفتار او چه تاثیری در شما می گذارد. احساسات فرزند شما از خود شما تاثیر می‌پذیرد. شما برای فرزندتان شبیه یک آینه هستید. او احساسات و رفتار شما را دریافت می‌کند و بازتاب می‌دهد.
در سن ۳ سالگی کودک می‌تواند احساسات خود را به صورت واقعی نشان دهد. یک مثال ساده؛ وقتی شما می‌گویید: «من از این زندگی خسته شده‌ام» و با ضمیر«من» جمله را آغاز می‌کنید، به فرزندتان این امکان را می‌دهید که زندگی را از دیدگاه شما ببیند. بنابراین در انتخاب جملاتتان بسیار دقیق باشید.
3- فرزندتان را به کار خوب تشویق کنید وقتی فرزندتان به گونه‌ای رفتار می‌کند که شما می‌پسندید، می‌توانید او را با جملاتی مثبت تشویق کنید. وقتی فرزندتان تکالیفش را به موقع انجام می‌دهد، به او بگویید: «من به داشتن پسر یا دختری مثل تو افتخار می‌کنم».
4- دوستانه در مقابل فرزندتان زانو بزنید زانو زدن روی زمین به‌طوری‌که در مقابل فرزندتان قرار بگیرید، یکی از قوی‌ترین راه‌های ارتباط مثبت با او است. وقتی به فرزندتان نزدیک می‌شوید، به او اجازه می‌دهید تا از آهنگ صدای شما آنچه را که فکر می‌کنید، دریافت کند و بر آنچه مورد نظر شماست تمرکز کند. وقتی توجه او را به خود جلب کنید، دیگر لازم نیست با اجبار او را وادار به این کار کنید.
5- برای فرزندتان یک شنونده خوب باشید گوش کردن به عقاید فرزندتان یکی از راه‌های کنترل کردن آنهاست. فرزند شما برای این‌که نمی‌تواند عقاید خود را خوب مطرح کند، دچار نا‌امیدی می‌شود. شما می‌توانید با یک جمله ساده از بروز این نا‌امیدی جلوگیری کنید؛ مثل «من می‌دونم تو چه احساسی داری و کاملا درکت می‌کنم». با این جلمه به او کمک می‌کنید که بر کشمکش‌های درونی خود غلبه کند. به او ثابت می‌کنید عقاید او مورد احترام شماست.
6- به قولتان عمل کنید زمانی‌که بر اساس قول‌هایی که داده‌اید عمل می‌کنید، چه خوب و چه بد، فرزندتان به شما اعتماد خواهد کرد و به شما احترام می‌گذارد. بنابراین وقتی به او قول می‌دهید پس از مرتب کردن اتاقش او را به پارک می‌برید، باید به قولتان عمل کنید.
یا وقتی قول می‌دهید موقعی که با شما به کتابخانه می‌آید اگر آرام باشد او را به شهر بازی می‌برید، ولی او بر خلاف نظر شما عمل می‌کند، اصلا لازم نیست به او اعتراض کنید. فقط به آنچه که قول داده بودید، عمل نکنید. همیشه عمل کردن بسیار مهم‌تر از حرف زدن در مورد چیزی است.
7- وسایل با ارزش را از دسترس فرزندتان دور نگه دارید وقتی عینک شما وسیله جالبی برای بازی در نظر فرزندتان است، فراموش نکنید که او نمی‌داند نباید با خیلی از وسایل ضروری بازی کند. کافی است این وسایل را از دسترس فرزندتان دور کنید.
8- مرزهای مشخص بین خودتان و فرزندتان قرار دهید قبل از این‌که در امور شخصی فرزندتان دخالت کنید، بهتر است از خود بپرسید آیا این دخالت واقعا لازم است؟ بهتر است درخواست‌ها و دستورالعمل‌ها و پاسخ‌های منفی را به حداقل ممکن برسانید تا از بروز کشمکش‌های درونی و احساسات نا‌هنجار جلوگیری کنید.
9- فرزند شما باید بداند که با داد و فریاد کاری از پیش نمی‌برد فرزند شما با داد و فریاد چیزی را از شما می‌خواهد ولی با توجه کردن به داد و فریادهایش او را بیشتر به این کار تشویق می‌کنید.
در این مواقع به او بگویید نه! یعنی نه! و تحت هیچ شرایطی این کار را برای او انجام نمی‌دهید. اگر به او بگویید نه یعنی نه، ولی آن کار را برای او انجام دهید، او عادت می‌کند برای درخواست کوچک‌ترین چیزی ناله و شکایت کند و می‌داند در نهایت موفق می‌شود. باید از ایجاد این حس در فرزندتان جلوگیری کنید و به او یاد دهید که باید قوی باشد.
10- خواستههایتان را مثبت و آسان با فرزندتان مطرح کنید اگر خواستههایتان را واضح و ساده با فرزندتان در میان بگذارید، او می‌داند که شما از او چه انتظاراتی دارید و تفکر او را در یک مسیر مثبت قرار می دهید. برای مثال به جای استفاده از حالت منفی جمله «در را باز نگذار» از حالت مثبت«لطفا در را ببند» استفاده کنید.
11- به فرزندتان مسئولیت و فرصت تجربه دهید وقتی فرزندتان رو به رشد می‌رود، مسئولیت رفتارش را به خود او واگذار کنید و به او اجازه دهید تا مراحل طبیعی رشد رفتاری را خودش تجربه کند. لازم نیست که همیشه شما مسئولیت‌هایش را به او گوشزد کنید. با توجه زیاد به فرزندتان حس مسئولیت‌پذیری را از او سلب می‌کنید. شما باید به فرزندتان فرصت دهید تا خودش به نتایج منطقی برسد.
12- هر چیزی را یک بار به فرزندتان بگویید و به او فرصت حرکت دهید انتقاد دائم از فرزندتان نه تنها کاری از پیش نمی‌برد بلکه فقط باعث خستگی خود شما می‌شود. اگر می‌خواهید فرزندتان با شما همکاری کند، بهتر است با یک بازی ساده از او بخواهید کاری را که می‌خواهید، انجام دهد.
در این بازی شما از فرزندتان در انجام کاری کمک می‌گیرید، از شماره یک تا شماره ۳ بشمارید، با توجه به کاری که به او سپرده‌اید زمان بین شماره یک تا۳ را در نظر بگیرید. اهمیت بازی را به او یادآوری کنید و شروع به شمارش کنید. در این فاصله او باید آن کا را انجام دهد.
13- به فرزندتان ارزش دهید و به او نشان دهید که فرد مهمی است فرزند شما دوست دارد که در امور خانواده سهیم باشد. شما می‌توانید با واگذار کردن کارهای خیلی ساده منزل یا کارهایی که فرزندتان می‌تواند به سادگی از پس آنها بر بیاید، به او فرصت دهید تا نقش خود را به‌عنوان یک فرد مهم در امور خانه بازی کند.
این باعث می‌شود که فرزندتان اهمیت نقش خود را در خانه احساس کند. هر چه کارهای بیشتری به او بسپارید، او بیشتر تلاش می‌کند. سپردن کارهای بی‌خطر منزل به فرزندتان باعث می‌شود
▪ او تبدیل به فردی مسئول شود
▪ اعتماد به نفس در او به وجود آید
▪ به خود شما هم کمک کند.
14- به فرزندتان فرصت دهید خودش از حقوقش دفاع کند در زندگی فرزند شما موقعیت‌هایی پیش می‌آید که او باید بتواند از حقوق خود دفاع کند. شما باید این موقعیت‌ها را به صورت ساده برای او فراهم کنید تا درصورت لزوم خود او بتواند از حقوقش بدون کمک شما دفاع کند.
15- لبخند را به چهره فرزندتان هدیه دهید یکی دیگر از راه‌های کاهش تنش روانی و کشمکش‌های درونی فرزندتان این است که با او شوخی کنید. می‌توانید وانمود کنید که یک هیولای ضعیف هستید که او می‌تواند شما را شکست دهد یا صدای حیوانات را تقلید کنید. یک شوخی ساده لبخند را برای شما و فرزندتان به ارمغان می‌آورد.
